Nhằm mở rộng năng lực về hiệu chuẩn máy đo biên dạng để đáp ứng nhu cầu của khách hàng và các cơ quan quản lý, trong khi các tổ chức bên ngoài đều chưa thực hiện được phương pháp này, giữa năm 2024 Nhóm Chuyên gia Phòng Đo lường Độ dài (DD) của Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 3 (QUATEST 3) đã bắt tay vào nghiên cứu xây dựng phương pháp hiệu chuẩn máy đo biên dạng (Contour measuring machine). Đến nay, đề tài nghiên cứu đã được ghi nhận thành công, QUATEST 3 đã gửi đăng ký theo Nghị định số 105/2016/NĐ-CP và đang chờ được công nhận.
Tin mới:
Hiệu chuẩn máy đo biên dạng đóng vai trò như thế nào?
Trong lĩnh vực gia công chế tạo cơ khí, có rất nhiều yếu tố tạo nên một sản phẩm hoàn chỉnh, cùng với sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, các phương pháp truyền thống trong gia công cơ khí và kiểm soát quá trình đo đạc cũng rất quan trọng và không thể tách rời với các yếu tố tự động hoá. Hiện nay, sau khi gia công một sản phẩm cơ khí công nghệ, ngoài các yếu tố về kích thước, vật liệu, đặc điểm cơ lý hóa, thì việc kiểm tra độ hoàn thiện về hình dáng, kết cấu hoặc bề mặt của sản phẩm phải đặc biệt được lưu ý vì liên quan đến đặc trưng sản phẩm, chất lượng cốt lõi và độ tinh xảo của sản phẩm điển hình như các sản phẩm về điện thoại thông minh, thiết bị y tế, máy móc, bao bì, xe cộ hoặc thậm chí cả vũ khí.
Để kiểm tra các yếu tố này, thị trường có rất nhiều loại máy móc, thiết bị với đặc trưng là các thiết bị kiểm tra về độ chính xác vị trí (máy CMM), hình dáng (máy đo biên dạng, máy đo độ tròn) và bề mặt (máy đo độ nhám). Trong đó,Phòng Đo lường Độ dài (DD) của QUATEST 3 đã hoàn thiện các phép hiệu chuẩn máy đo toạ độ 3 chiều CMM, máy đo độ tròn, máy đo độ nhám vào năm 2021. Ngoài ra, máy đo biên dạng dù đã được nhiều hãng sản xuất nhưng rất ít được hiệu chuẩn/kiểm tra ở Việt Nam. Lý do chủ yếu là do năng lực hiệu chuẩn/ kiểm tra của các tổ chức trong nước còn hạn chế và doanh nghiệp sử dụng chưa ý thức được tầm quan trọng của việc hiệu chuẩn/ kiểm tra thiết bị vì thực sự đây là một loại máy có độ chính xác rất cao và phức tạp trong cách vận hành.
Gần đây QUATEST 3 đã ghi nhận được khá nhiều yêu cầu hiệu chuẩn máy đo biên dạng từ khách hàng, cùng với việc nắm bắt được các nhu cầu thiết yếu cùng với thời gian nghiên cứu sơ bộ về phương pháp, thiết bị chuẩn, tận dụng kinh nghiệm, hiểu biết từ các phép hiệu chuẩn có phương pháp tương tự (Máy CMM, máy đo độ nhám), thêm nữa Phòng DD của QUATEST 3 đã có sẵn một số chuẩn đo lường phù hợp (kính phẳng, quả cầu chuẩn độ tròn, căn mẫu cấp 0), do đó Nhóm chuyên gia Phòng DD của QUATEST 3 đã bắt tay vào thực hiện các bước thủ tục để tiến hành nghiên cứu, mua sắm bổ sung đầy đủ chuẩn đo lường để xây dựng phép hiệu chuẩn máy đo biên dạng. Việc nghiên cứu thành công phép hiệu chuẩn này rất có ý nghĩa, vừa đáp ứng yêu cầu của khách hàng, vừa góp phần mở rộng và nâng cao năng lực vốn có của QUATEST 3, xa hơn nữa, là tiền đề để dần hoàn thiện các phép hiệu chuẩn thiết bị kiểm tra sai số về hình học, hỗ trợ trong công tác hiệu chuẩn riêng lẻ và trọn gói.
Vì đây là nhóm thiết bị tương đối mới trên thị trường, có độ chính xác cao và giá thành thiết bị đắt, nên các hiệu chuẩn viên cần được đào tạo đầy đủ về lý thuyết cũng như thực hành, để nâng cao tay nghề và thuần thục trong việc sử dụng thiết bị, giúp hiểu rõ hơn cũng như tránh những rủi ro có thể xảy ra.
Nhóm nghiên cứu đặt mục tiêu đề tài khả thi
Nhóm nghiên cứu xác định, bằng mọi biện pháp phải nghiên cứu xây dựng phương pháp hiệu chuẩn máy đo biên dạng (Contour measuring machine) thành công. Và phạm vi nghiên cứu mà Nhóm đặt ra là: phải khả thi, đảm bảo đáp ứng nhu cầu của thị trường trong các lĩnh vực gia công cơ khí chính xác với phạm vi và cấp chính xác như sau:
Trong lĩnh vực gia công chế tạo cơ khí, có rất nhiều yếu tố tạo nên một sản phẩm hoàn chỉnh, cùng với sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, các phương pháp truyền thống trong gia công cơ khí và kiểm soát quá trình đo đạc cũng rất quan trọng và không thể tách rời với các yếu tố tự động hoá. Hiện nay, sau khi gia công một sản phẩm cơ khí công nghệ, ngoài các yếu tố về kích thước, vật liệu, đặc điểm cơ lý hóa, thì việc kiểm tra độ hoàn thiện về hình dáng, kết cấu hoặc bề mặt của sản phẩm phải đặc biệt được lưu ý vì liên quan đến đặc trưng sản phẩm, chất lượng cốt lõi và độ tinh xảo của sản phẩm điển hình như các sản phẩm về điện thoại thông minh, thiết bị y tế, máy móc, bao bì, xe cộ hoặc thậm chí cả vũ khí.
Để kiểm tra các yếu tố này, thị trường có rất nhiều loại máy móc, thiết bị với đặc trưng là các thiết bị kiểm tra về độ chính xác vị trí (máy CMM), hình dáng (máy đo biên dạng, máy đo độ tròn) và bề mặt (máy đo độ nhám). Trong đó,Phòng Đo lường Độ dài (DD) của QUATEST 3 đã hoàn thiện các phép hiệu chuẩn máy đo toạ độ 3 chiều CMM, máy đo độ tròn, máy đo độ nhám vào năm 2021. Ngoài ra, máy đo biên dạng dù đã được nhiều hãng sản xuất nhưng rất ít được hiệu chuẩn/kiểm tra ở Việt Nam. Lý do chủ yếu là do năng lực hiệu chuẩn/ kiểm tra của các tổ chức trong nước còn hạn chế và doanh nghiệp sử dụng chưa ý thức được tầm quan trọng của việc hiệu chuẩn/ kiểm tra thiết bị vì thực sự đây là một loại máy có độ chính xác rất cao và phức tạp trong cách vận hành.
Gần đây QUATEST 3 đã ghi nhận được khá nhiều yêu cầu hiệu chuẩn máy đo biên dạng từ khách hàng, cùng với việc nắm bắt được các nhu cầu thiết yếu cùng với thời gian nghiên cứu sơ bộ về phương pháp, thiết bị chuẩn, tận dụng kinh nghiệm, hiểu biết từ các phép hiệu chuẩn có phương pháp tương tự (Máy CMM, máy đo độ nhám), thêm nữa Phòng DD của QUATEST 3 đã có sẵn một số chuẩn đo lường phù hợp (kính phẳng, quả cầu chuẩn độ tròn, căn mẫu cấp 0), do đó Nhóm chuyên gia Phòng DD của QUATEST 3 đã bắt tay vào thực hiện các bước thủ tục để tiến hành nghiên cứu, mua sắm bổ sung đầy đủ chuẩn đo lường để xây dựng phép hiệu chuẩn máy đo biên dạng. Việc nghiên cứu thành công phép hiệu chuẩn này rất có ý nghĩa, vừa đáp ứng yêu cầu của khách hàng, vừa góp phần mở rộng và nâng cao năng lực vốn có của QUATEST 3, xa hơn nữa, là tiền đề để dần hoàn thiện các phép hiệu chuẩn thiết bị kiểm tra sai số về hình học, hỗ trợ trong công tác hiệu chuẩn riêng lẻ và trọn gói.
Vì đây là nhóm thiết bị tương đối mới trên thị trường, có độ chính xác cao và giá thành thiết bị đắt, nên các hiệu chuẩn viên cần được đào tạo đầy đủ về lý thuyết cũng như thực hành, để nâng cao tay nghề và thuần thục trong việc sử dụng thiết bị, giúp hiểu rõ hơn cũng như tránh những rủi ro có thể xảy ra.
Nhóm nghiên cứu đặt mục tiêu đề tài khả thi
Nhóm nghiên cứu xác định, bằng mọi biện pháp phải nghiên cứu xây dựng phương pháp hiệu chuẩn máy đo biên dạng (Contour measuring machine) thành công. Và phạm vi nghiên cứu mà Nhóm đặt ra là: phải khả thi, đảm bảo đáp ứng nhu cầu của thị trường trong các lĩnh vực gia công cơ khí chính xác với phạm vi và cấp chính xác như sau:
Để đạt được mục tiêu trên, Nhóm nghiên cứu luôn bám sát vào nhu cầu thực tiễn của thị trường, của doanh nghiệp sản xuất muốn kiểm soát quá trình gia công sản xuất và đo kiểm sản phẩm; Tham khảo, nghiên cứu tài liệu cơ sở lý thuyết lĩnh vực hiệu chuẩn thiết bị đo biên dạng, quy trình hiệu chuẩn; Kế thừa tài liệu, kiến thức, kinh nghiệm từ phép hiệu chuẩn có liên quan (máy CMM, máy đo độ nhám); Tham gia khóa đào tạo để bổ sung kiến thức, hướng dẫn sử dụng, là đại lý của hãng Marh là công ty Tousei đào tạo và cấp giấy chứng nhận; Chuẩn bị thiết bị đào tạo dự kiến: Máy đo biên dạng Mahr model CD 140 AG 11 thông số kỹ thuật dự kiến:
Bên cạnh đó, Nhóm nghiên cứu tận dụng kế thừa một số chuẩn có sẵn phù hợp với phép đo đang xây dựng như:
+ Kính phẳng đường kính 101,6 mm, độ phẳng 0,03 mm dùng để kiểm độ thẳng dịch chuyển của bộ truyền động;
+ Quả cầu chuẩn độ tròn nhỏ hơn 0,006 mm kiểm tra sai số đầu dò:
+ Căn mẫu cấp 0 phạm vi đến 100 mm kiểm tra sai số theo trục Z:
+ Nhóm đã trang bị thêm chuẩn biên dạng Mahr – Đức:
* Biên soạn Dự thảo Quy trình hiệu chuẩn.
* Thiết lập sơ đồ liên kết chuẩn.
* Lập hồ sơ Kiểm tra và xác nhận giá trị sử dụng với dữ liệu chuẩn thực tế. Xin ý kiến góp ý của 02 chuyên gia trong nội bộ (là những người có kinh nghiệm lâu năm làm việc trong lĩnh vực đo lường và lĩnh vực cơ khí chế tạo máy).
* Hoàn thiện quy trình hiệu chuẩn; và bước quan trọng đó là tiến hành Đăng ký lĩnh vực hoạt động theo quy định tại Nghị định số 105/2016/NĐ-CP.
Trước khi thực hiện Đề tài Xây dựng phương pháp hiệu chuẩn máy đo biên dạng, các chuyên gia đã có quá một quá trình đọc và tham khảo rất nhiều tài liệu trong và ngoài nước như:
- VDI/VDE 2629 Part 1: Accuracy of contour-measuring systems - Characteristics and checking of characteristics - Acceptance testing and reverification testing of contour-measuring systems according to the tactile stylus method;
- TCVN 5120:2007/ ISO 4287:1997- Đặc tính hình học của sản phẩm (GPS) – Nhám bề mặt: Phương pháp profin – Thuật ngữ, định nghĩa và các thông số nhám bề mặt;
- ISO 12179:2021 Geometrical product specifications (GPS) — Surface texture: Profile method — Calibration of contact (stylus) instruments;
- ISO 10360-2:2009 Geometrical product specifications (GPS) – Acceptance and reverification test for coordinate measuring machine (CMM) – Part 2: CMMs used for measuring linear dimensions;
- ISO 10360-5:2020 Geometrical product specifications (GPS) - Acceptance and reverification tests for coordinate measuring systems (CMS) - Part 5: Coordinate measuring machines (CMMs) using single and multiple stylus contacting probing systems using discrete point and/or scanning measuring mode...
Sau 6 tháng thực hiện đề tài Xây dựng phương pháp hiệu chuẩn máy đo biên dạng, Nhóm nghiên cứu đã được các chuyên gia ghi nhận đề tài nghiên cứu thành công và khi phương pháp này được công nhận theo Nghị định số 105/2016/NĐ-CP, QUATEST 3 sẽ công bố rộng rãi đến khách hàng.
XT&ĐD
Tin tức nổi bật khác
25 Tháng Mười Hai 2024
Thông báo nghỉ Tết Dương lịch 2025 và Tết Nguyên Đán Ất Tỵ 2025
24 Tháng Mười Hai 2024
QUATEST 3 nghiên cứu thành công Đề tài Xây dựng phương pháp hiệu chuẩn máy đo biên dạng
20 Tháng Mười Hai 2024
Xây dựng tiêu chuẩn riêng về dán nhãn dinh dưỡng cho thực phẩm
18 Tháng Mười Hai 2024
QUATEST 3 được Bộ Xây dựng chỉ định thực hiện chứng nhận chất lượng sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng
17 Tháng Mười Hai 2024